ตะไคร้ต้น ประโยชน์ และสรรพคุณตะไคร้ต้น

ตะไคร้ต้น คืออะไร

ตะไคร้ต้น เป็นพืชล้มลุก มีอายุอยู่ได้หลายปี ลำต้นสูงตรง มีเหง้าอยู่ใต้ดิน ลำต้นและใบมีกลิ่นหอม ใบมีลักษณะเรียวยาว ปลายใบแหลม ดอกมีสีขาวหรือสีชมพูอ่อน ออกเป็นช่อที่ปลายยอด ใช้เป็นเครื่องเทศปรุงอาหาร ช่วยดับกลิ่นคาว แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ขับลม ขับเสมหะ ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย และช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของตะไคร้ต้น

• ชื่อวิทยาศาสตร์: Cymbopogon citratus
• วงศ์: Poaceae
• ชื่อสามัญ: Lemongrass, Lemon grass
• ลักษณะทั่วไป: เป็นพืชล้มลุก อายุหลายปี ลำต้นสูงตรง มีกลิ่นหอม จัดอยู่ในวงศ์หญ้า
• ใบ: ใบเดี่ยว เรียงสลับ แผ่นใบยาวเรียว ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบเป็นคลื่นเล็กน้อย มีสีเขียวถึงเขียวอมเทา
• ดอก: ออกเป็นช่อที่ปลายยอด ช่อดอกมีลักษณะเป็นทรงกระบอก โคนช่อดอกมีกาบหุ้มซ้อน 3 ใบ กลีบรองกลีบดอกมี 2 กลีบ มีขนาดใกล้เคียงกัน กลีบดอกมี 1 กลีบ มีขนาดเล็กเป็นเยื่อบาง มีสีเขียวอ่อน
• ผล: ผลเป็นเมล็ดเล็กๆ มีสีน้ำตาล

ประโยชน์และสรรพคุณของตะไคร้ต้น

ตะไคร้ต้นเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยาที่โดดเด่น โดยเฉพาะในส่วนของลำต้นและใบที่สามารถนำมาใช้เป็นเครื่องปรุงอาหารและยังสามารถใช้เป็นยาสมุนไพรได้อีกด้วย โดยมีสรรพคุณดังนี้

• ใช้เป็นเครื่องปรุงอาหาร: น้ำมันหอมระเหยในตะไคร้ต้นมีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์ช่วยดับกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์ ช่วยให้เจริญอาหาร เพิ่มรสชาติให้อาหารได้เป็นอย่างดี จึงนิยมนำมาใช้เป็นเครื่องเทศในอาหารประเภทแกง แกงเลียง ต้มยำ ต้มแซ่บ น้ำพริก ต้มปลาเผา แหนม และลาบ ฯลฯ
• ช่วยย่อยอาหาร แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ: ตะไคร้ต้นมีฤทธิ์ในการขับลม ขับเสมหะ ช่วยกระตุ้นการหลั่งน้ำย่อยในกระเพาะอาหาร ทำให้การย่อยอาหารเป็นไปได้ดีขึ้น ช่วยลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ เรอเปรี้ยว เรอส่า แน่นท้อง และช่วยขับลมในลำไส้
• ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย: น้ำมันหอมระเหยในตะไคร้ต้นมีคุณสมบัติในการฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้หลากหลายชนิด เช่น เชื้อแบคทีเรียบาซิลลัส เชื้อแบคทีเรียบีจีอินส์ เชื้อแบคทีเรียเอสเชอริเชีย โคไล และเชื้อแบคทีเรียซาลโมเนลล่า เป็นต้น ซึ่งการใช้ตะไคร้ในการรักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรียมีมานานนับพันปี
• แก้อาการหวัด คัดจมูก น้ำมูกไหล: น้ำมันหอมระเหยในตะไคร้ต้นมีฤทธิ์ในการขับเสมหะ ช่วยบรรเทาอาการไอ เจ็บคอ และช่วยให้หายใจได้โล่งขึ้น จึงนิยมนำตะไคร้ต้นมาใช้เป็นส่วนผสมในยาแก้หวัดและคัดจมูก
• บรรเทาอาการปวดหัว: น้ำมันหอมระเหยในตะไคร้ต้นมีฤทธิ์ช่วยคลายความเครียด บรรเทาอาการปวดหัว และช่วยให้ผ่อนคลาย จึงนิยมนำตะไคร้ต้นมาใช้เป็นส่วนผสมในยาบรรเทาอาการปวดหัว
• ไล่ยุงและแมลง: น้ำมันหอมระเหยในตะไคร้ต้นมีฤทธิ์ไล่ยุงและแมลงได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะยุงลายซึ่งเป็นพาหะนำโรคไข้เลือดออก สามารถนำตะไคร้ต้นมาปลูกไว้บริเวณบ้านเพื่อช่วยไล่ยุงและแมลง หรืออาจจะนำตะไคร้ต้นมาตำให้ละเอียดแล้วทาบริเวณผิวหนังเพื่อป้องกันยุงและแมลงได้