ประยงค์ สรรพคุณ และการปลูกประยงค์

ประยงค์ สรรพคุณ และการปลูกประยงค์

ประยงค์ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Dillenia suffruticosa Griff.) เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงกลาง ต้นสูงได้ถึง 15 เมตร ลำต้นเปลาตรง เปลือกต้นสีเทา แตกเป็นสะเก็ด เปลือกชั้นในสีชมพู หรือสีแดง ใบเดี่ยวออกตรงข้ามกัน ใบรูปไข่ หรือรูปไข่กลับ เนื้อใบค่อนข้างหนา ปลายใบหยักเว้าเป็นคลื่น ขอบใบหยักมน ดอกเดี่ยว ออกบริเวณปลายกิ่ง ดอกใหญ่สีเหลืองสด มีกลีบดอก 5-6 กลีบ ออกดอกช่วงเดือนเมษายน-มิถุนายน ผลเดี่ยว รูปไข่ ปลายผลมีสัน 6-10 สัน จะมีเส้นบางๆ ยกขึ้นค่อนข้างเด่นชัด ผลสีเขียว แก่แล้วสีน้ำตาล ผลแก่ประมาณ 4-6 เดือน หลังจากออกดอก นิยมรับประทานทั้งสดและเชื่อม ผลสุกมีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว เนื้อร่วนคล้ายละมุด

สรรพคุณของประยงค์

ผลประยงค์มีสรรพคุณช่วยบำรุงร่างกาย กล้ามเนื้อ ใบมีสรรพคุณช่วยแก้อาการวิงเวียนศีรษะ เป็นยาขับลม รสขมใช้แก้อาการท้องร่วง ขับเสมหะ แก้คออักเสบ รักษาแผล เป็นยาต้มดื่มแก้ไข้ บำรุงร่างกาย และแก้คออักเสบ เปลือกต้นมีสรรพคุณช่วยแก้ไขั แก้อาการปวดตามข้อ ปวดตามตัว ดอกมีสรรพคุณช่วยแก้บิด แก้ไข้

การปลูกประยงค์

ประยงค์เป็นไม้ที่ชอบขึ้นในดินร่วนหรือดินเหนียวที่มีหน้าดินลึก มีอินทรียวัตถุปานกลางและมีความชื้นสูง ไม่ชอบน้ำขัง หลุมปลูกควรมีขนาด 50x50x50 เซนติเมตร ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก 3-5 กิโลกรัม ผสมกับดิน ปลูกได้ทุกฤดูของปี แต่ช่วงที่เหมาะสมคือปลายฤดูฝนหรือต้นฤดูหนาว หลังจากปลูกแล้ว ควรพรวนดินและให้น้ำสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในช่วงเริ่มต้นของการเจริญเติบโต ประยงค์เริ่มให้ผลผลิตหลังจากปลูกประมาณ 3-5 ปี