หม่อน/ใบหม่อน (mulberry) ประโยชน์ และสรรพคุณหม่อน

หม่อน/ใบหม่อน (mulberry) คืออะไร?

หม่อนหรือใบหม่อน (mulberry) เป็นพืชชนิดหนึ่งในวงศ์ Moraceae เป็นไม้ผลัดใบขนาดเล็กหรือขนาดกลาง มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียตะวันออก แต่ในปัจจุบันสามารถพบได้ในหลายพื้นที่ทั่วโลก ใบหม่อนมีรูปร่างเป็นรูปหัวใจหรือรูปไข่ มีขอบหยักและมีสีเขียวสดใส ผลหม่อนมีรูปร่างเป็นทรงกลมหรือทรงยาว มีสีดำหรือสีแดงเข้ม มีรสชาติหวานและฉ่ำ หม่อนเป็นพืชที่ปลูกง่ายและสามารถเจริญเติบโตได้ในหลากหลายสภาพดิน

ประโยชน์ของหม่อน

ใบหม่อนมีประโยชน์ทางโภชนาการมากมาย โดยอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุต่างๆ เช่น วิตามินซี วิตามินเค โพแทสเซียม เหล็ก และแมกนีเซียม นอกจากนี้ ใบหม่อนยังเป็นแหล่งของสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหาย นอกจากจะรับประทานสดเป็นผักแล้ว ใบหม่อนยังสามารถนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น ชาใบหม่อน น้ำใบหม่อน ไวน์ใบหม่อน และยาสมุนไพร ผลหม่อนก็อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุเช่นกัน นอกจากนี้ยังมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหาย

สรรพคุณของหม่อน

หม่อนมีสรรพคุณทางยาที่หลากหลาย เช่น

• บำรุงสายตา: สรรพคุณนี้ของใบหม่อนมาจากสารกลุ่มฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) และสารกลุ่มแอนโทไซยานิน (Anthocyanins) ซึ่งมีฤทธิ์ในการต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยปกป้องดวงตาจากการเสื่อมสภาพเช่น โรคจอประสาทตาเสื่อม
• ลดระดับน้ำตาลในเลือด: ใบหม่อนมีสารกลุ่มแอนโทไซยานิน (Anthocyanins) ซึ่งมีฤทธิ์ในสารสกัดในการช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด และเพิ่มการผลิตอินซูลินในเซลล์ตับอ่อน
• ช่วยลดความดันโลหิต: มีงานวิจัยที่ค้นพบว่าใบหม่อนมีสรรพคุณในการช่วยลดความดันโลหิต
• ลดระดับคอเลสเตอรอล: สารเคมีต่างๆ ที่อยู่ในใบหม่อน เช่น รูติน (rutin) เค็มเฟอรอล (kaempferol) และแอนโทไซยานิน (anthocyanins) มีฤทธิ์ในการลดระดับไตรกลีเซอไรด์และสร้างสมดุลคอเลสเตอรอลในร่างกาย
• ลดน้ำหนัก: ใบหม่อนมีสรรพคุณในการช่วยลดน้ำหนัก ใบหม่อนอุดมไปด้วยสารอาหารและไฟเบอร์ ซึ่งอาจช่วยให้รู้สึกอิ่มนานขึ้นและกินอาหารได้น้อยลง
• ขับปัสสาวะ: ใบหม่อน มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะ บำบัดอาการเบาหวานได้
• บรรเทาอาการท้องผูก: ใบหม่อน มีสรรพคุณเป็นยาระบายอ่อนๆ บำบัดอาการท้องผูก ขับพยาธิ, ถ่ายพยาธิ โดยกินใบสดๆ เข้าไป
• แก้อาการไอ: ใบหม่อน มีสรรพคุณช่วยลดอาการไข้ออกผื่น บำบัดอาการไอ แก้เจ็บคอ, อาการคออักเสบ, เจ็บคอ ด้วยฤทธิ์ของฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ
• แก้โรคกระเพาะ: ใบหม่อน มีสรรพคุณช่วยลดความร้อนในร่างกาย แก้โรคกระเพาะ และเป็นยาบำรุงร่างกาย บำรุงธาตุ บำรุงหัวใจ
• แก้พิษจากแมลง: ผลหม่อน มีสรรพคุณช่วยแก้อาการปวดจากการเกิดแผลจากแมลงสัตว์กัดต่อย ด้วยการใช้ยางผลหม่อนมาทาบนแผล

ข้อควรระวังในการใช้หม่อน

หม่อนเป็นพืชที่มีประโยชน์และมีสรรพคุณทางยามากมาย แต่ก็มีข้อควรระวังในการใช้หม่อนด้วยเช่นกัน ได้แก่ – ห้ามใช้ยางจากผลหม่อนในการรักษาอาการปวดตา – ผู้ที่เป็นโรคตับไม่ควรรับประทานน้ำต้มใบหม่อน เพราะอาจทำให้ตับทำงานหนัก – สตรีมีครรภ์ไม่ควรรับประทานใบหม่อน เพราะอาจทำให้เกิดการแท้งได้ – ผู้ที่มีอาการแพ้ใบหม่อนไม่ควรรับประทานใบหม่อนเด็ดขาด – ผู้ที่รับประทานยาบางชนิด เช่น ยาลดความดันโลหิต ยาลดระดับน้ำตาลในเลือด หรือยาละลายลิ่มเลือด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานใบหม่อน เพราะอาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาได้